ABC dla usamodzielnianych

INFORMACJA DLA PEŁNOLETNICH WYCHOWANKÓW PIECZY ZASTĘPCZEJ opuszczających rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą od dnia 1 stycznia 2012 roku

Podstawą prawną usamodzielnienia osób opuszczających od dnia 1 stycznia 2012 roku jedną z form pieczy zastępczej, tj. rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą stanowi ustawa z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Osobie opuszczającej po osiągnięciu pełnoletności rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą, zwanej dalej „osobą usamodzielnianą”, w przypadku, gdy umieszczenie w pieczy zastępczej nastąpiło na podstawie postanowienia sądu, przyznaje się pomoc pieniężną na:

1. Kontynuowanie nauki na czas trwania roku szkolnego, roku akademickiego, kursu albo przygotowania zawodowego, nie dłużej niż do ukończenia 25 roku życia. Wymagane jest przedłożenie na początku każdego semestru zaświadczenia stwierdzającego kontynuowanie nauki.

Pomoc ta przysługuje pod warunkiem, że osoba usamodzielniana przebywała:

  • w rodzinie zastępczej spokrewnionej co najmniej 3 lata,
  • w rodzinie zastępczej niezawodowej, rodzinie zastępczej zawodowej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej lub regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej co najmniej rok.

Osoba usamodzielniana uzyska pomoc na kontynuowanie nauki, jeżeli uczy się w szkole lub w zakładzie kształcenia nauczycieli, na uczelni, na kursach, jeśli ich ukończenie jest zgodne z indywidualnym programem usamodzielnienia ewentualnie u pracodawcy w celu przygotowania zawodowego.

Pomoc na kontynuowanie nauki nie przysługuje w przypadku, gdy osoba usamodzielnienia:

  • kontynuuje naukę w szkole ponadgimnazjalnej lub uczelni, która zapewnia nieodpłatną naukę i nieodpłatne pełne utrzymanie;
  • bez uzasadnionych powodów zmieniała trzykrotnie, na tym samym poziomie kształcenia, szkołę, zakład kształcenia nauczycieli lub uczelnię, kurs lub przygotowanie do wykonywania zawodu;
  • została umieszczona w zakładzie karnym.

W przypadku,  gdy uprawnienie do pomocy nie obejmuje pełnego miesiąca kalendarzowego, pomoc przyznaje się w wysokości proporcjonalnej do liczby dni w danym miesiącu kalendarzowym, w którym przysługuje pomoc.

2. Usamodzielnienie –
pod warunkiem, że przebywała w pieczy zastępczej nie krócej niż jeden rok. W przypadku, gdy osoba usamodzielniana otrzymuje pomoc na kontynuowanie nauki, pomoc na usamodzielnienie jest wypłacana po zakończeniu pobierania pomocy na kontynuowanie nauki. Wysokość pomocy uzależniona jest od czasu pobytu osoby usamodzielnianej w opiece zastępczej oraz stwierdzonych potrzeb.

3. Zagospodarowanie –
wniosek o przyznanie pomocy na zagospodarowanie składa się w powiecie właściwym ze względu na miejsce osiedlenia się osoby usamodzielnianej. Wysokość pomocy uzależniona jest od czasu pobytu osoby usamodzielnianej w opiece zastępczej oraz stwierdzonych potrzeb. Pomoc na zagospodarowanie wypłacana jest jednorazowo, nie później niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26 roku życia.

Pomoc na usamodzielnienie i pomoc na zagospodarowanie jest przyznawana osobie usamodzielnianej, jeżeli dochód miesięczny nie przekracza kwoty 1200 zł. Ustalając dochód osoby usamodzielnianej uwzględnia się sumę dochodów tej osoby, jej małżonka oraz dzieci pozostających na jej utrzymaniu, podzieloną przez liczbę tych osób.  Ustalając dochód bierze się pod uwagę dochody, o których mowa w ustawie  z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku.

Warunkiem przyznania pomocy na kontynuowanie nauki i na usamodzielnienie jest: złożenie wniosku, posiadanie zatwierdzonego indywidualnego programu usamodzielnienia i jego prawidłowa realizacja, wskazanie przez osobę usamodzielnianą opiekuna procesu usamodzielnienia oraz pisemnej zgody tej osoby. Wniosek o przyznanie pomocy na kontynuowanie nauki i na usamodzielnienie składa się w powiecie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania przed umieszczeniem w pieczy zastępczej.

Kto udziela pomocy?

Pomoc na kontynuowanie oraz na usamodzielnienie udziela starosta powiatu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby usamodzielnianej przed umieszczeniem jej w pieczy zastępczej, dlatego wniosek o przyznanie pomocy należy złożyć w powiecie pochodzenia. Pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej udziela starosta właściwy ze względu na miejsce osiedlenia się osoby usamodzielnianej.

INFORMACJA DLA PEŁNOLETNICH WYCHOWANKÓW PIECZY ZASTĘPCZEJ opuszczających rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą  przed dniem 1 stycznia 2012 roku

Podstawę prawną stanowi :

  • Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej 
  • Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie udzielenia pomocy na usamodzielnienie, na kontynuowanie nauki oraz na zagospodarowanie

Osoba pełnoletnia zostaje objęta pomocą mającą na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem przez pracę socjalną, a także pomocą:

  • pieniężną na usamodzielnienie;
  • pieniężną na kontynuowanie nauki;
  • w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym;
  • w uzyskaniu zatrudnienia;
  • na zagospodarowanie w formie rzeczowej.

Osobie opuszczającej po osiągnięciu pełnoletności, rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą, zwanej dalej „osobą usamodzielnianą”, w przypadku, gdy umieszczenie w pieczy zastępczej nastąpiło na podstawie postanowienia sądu, przyznaje się pomoc pieniężną na:

1. Kontynuowanie nauki – pomoc ta przysługuje osobie usamodzielnianej kontynuującej naukę w gimnazjum, szkole ponadpodstawowej, szkole ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej. Pomoc przyznaje się na czas nauki, do czasu jej ukończenia, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 25 roku życia.
Warunkiem przyznania pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki jest:

  • określenie w indywidualnym programie usamodzielnienia planu kontynuowania nauki;
  • przedłożenie na początku każdego semestru zaświadczenia stwierdzającego kontynuowanie nauki.

Pomoc jest przyznawana na czas trwania roku szkolnego i roku akademickiego.
W przypadku, gdy po ukończeniu w szkole ponadgimnazjalnej osoba została przyjęta w tym samym roku kalendarzowym na studia wyższe, pomoc na kontynuowanie nauki przysługuje do dnia 31 sierpnia.
W przypadku, gdy po ukończeniu studiów pierwszego stopnia osoba została przyjęta w tym samym roku kalendarzowym na studia drugiego stopnia, pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki przysługuje do dnia 30 września.
Wysokość pomocy pieniężnej ustalana jest od kwoty podstawy, która obecnie wynosi  1722 zł.

Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki przysługuje osobie:
1) której dochód nie przekracza 200% kwoty kryterium dochodowego na osobę samotnie gospodarującą;
2) w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza 200% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
Osobom, którym na podstawie dotychczasowych przepisów odmówiono prawa do pomocy na kontynuowanie nauki z powodu nieprzebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo niespełnienia kryterium dochodowego nabywają prawo do tej pomocy (art. 240 ust. 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej) jeżeli złożyły wniosek o pomoc oraz posiadają zatwierdzony indywidualny program usamodzielnienia.

2. Usamodzielnienie – jednorazową pomoc pieniężną na usamodzielnienie, w przypadku gdy osoba usamodzielniana kontynuuje naukę, wypłaca się po ukończeniu nauki. W uzasadnionych przypadkach starosta może wypłacić pomoc pieniężną na usamodzielnienie w trakcie trwania nauki. Dodatkowym warunkiem przyznania pomocy jest pisemna deklaracja osoby usamodzielnianej zawarta w indywidualnym programie usamodzielnienia, że pomoc ta zostanie przeznaczona na zaspokojenie ważnej, życiowej potrzeby osoby usamodzielnianej, m.in. na polepszenie warunków mieszkaniowych, stworzenie warunków do działalności zarobkowej, w tym podniesienie kwalifikacji zawodowych.

Pomoc pieniężna na usamodzielnienie przysługuje osobie:

  1. której dochód nie przekracza 200% kwoty kryterium dochodowego na osobę samotnie gospodarującą;
  2. w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza 200% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
    Wysokość pomocy pieniężnej na usamodzielnienie dla osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą niespokrewnioną z dzieckiem i zawodową niespokrewnioną z dzieckiem rodzinę zastępczą, placówkę opiekuńczo-wychowawczą typu socjalizacyjnego lub rodzinnego uzależniona jest od okresu pobytu w pieczy zastępczej oraz procentowego kryterium dochodowego.

Do okresów pobytu wlicza się wszystkie okresy, w ciągu których osoba usamodzielniana przebywała w innej rodzinie zastępczej, placówce opiekuńczo-wychowawczej typu interwencyjnego, rodzinnego i socjalizacyjnego, domu pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domu dla matek
z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, zakładzie poprawczym, schronisku dla nieletnich, młodzieżowym ośrodku socjoterapii zapewniającym całodobową opiekę, specjalnym ośrodku wychowawczym, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym lub młodzieżowym ośrodku wychowawczym.

3. Zagospodarowanie w formie rzeczowej – Osoba usamodzielniana może przeznaczyć pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej na: materiały niezbędne do przeprowadzenia remontu i wyposażenia mieszkania, niezbędne urządzenia domowe, pomoce naukowe, sprzęt rehabilitacyjny, sprzęt, który może służyć do podjęcia zatrudnienia.

Pomoc, o której mowa udzielana jest w trybie postępowania administracyjnego, zakończonego wydaniem decyzji administracyjnej, w toku którego niezbędne jest ustalenie w drodze wywiadu środowiskowego sytuacji wychowanka. Wysokość pomocy uzależniona jest od czasu pobytu osoby usamodzielnianej w opiece zastępczej oraz stwierdzonych potrzeb.

Warunki przyznania pomocy

  1. Wskazanie przez osobę usamodzielnianą, co najmniej na dwa miesiące przed osiągnięciem przez nią pełnoletności, danych osobowych osoby, która podejmuje się pełnienia funkcji opiekuna usamodzielnienia oraz przedstawienie pisemnej zgody tej osoby;
  2. Opracowanie, wspólnie z opiekunem usamodzielnienia, co najmniej na miesiąc przed osiągnięciem pełnoletności, indywidualnego programu usamodzielnienia, zobowiązanie się przez osobę usamodzielnianą do jego realizacji i zatwierdzenie go przez Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie i Ochrony Zdrowia w Dzierżoniowie;
  3. Złożenie wniosku o przyznanie pomocy.

Kto udziela pomocy?

Pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki udziela starosta powiatu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby usamodzielnianej przed umieszczeniem jej w rodzinie zastępczej lub skierowaniem do placówki.
Pomocy na zagospodarowanie w formie rzeczowej udziela starosta właściwy ze względu na miejsce osiedlenia się osoby usamodzielnianej.

INFORMACJA DLA PEŁNOLETNICH WYCHOWANKÓW opuszczających Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze, Zakłady Poprawcze, Młodzieżowe Ośrodki Socjoterapii, Domy Pomocy Społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, Specjale Ośrodki Szkolno-Wychowawcze, Specjalne Ośrodki Wychowawcze oraz Domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży

Przedstawiamy informacje dla osób usamodzielnianych przebywających w DPS, DSM, MOS, MOW, SOSW, SOW, ZP
Informacje dotyczące procesu usamodzielnienia dla wychowanków opuszczających dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, specjalny ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii zapewniający całodobową opiekę, młodzieżowy ośrodek wychowawczy.

Podstawę prawną stanowią:

  • Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej 
  • Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 3 sierpnia 2012 r. w sprawie udzielania pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie 

Rodzaje pomocy

– osoba usamodzielniana zostaje objęta pomocą mającą na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem przez pracę socjalną, a także pomocą;

  • pieniężną na usamodzielnienie;
  • pieniężną na kontynuowanie nauki;
  • w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym;
  • w uzyskaniu zatrudnienia;
  • na zagospodarowanie – w formie rzeczowej.

1. Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki

Pomoc ta przysługuje osobie usamodzielnianej kontynuującej naukę w gimnazjum, szkole ponadpodstawowej, szkole ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej). Pomoc przyznaje się na czas nauki, do czasu jej ukończenia, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 25 roku życia po przedłożeniu na początku każdego semestru zaświadczenia stwierdzającego kontynuowanie nauki
Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki przysługuje osobie, która przebywała w domu pomocy społecznej, schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, specjalnym ośrodku wychowawczym, młodzieżowym ośrodku socjoterapii zapewniającym całodobową opiekę albo młodzieżowym ośrodku wychowawczym co najmniej rok Pomoc ta przysługuje osobie usamodzielnianej opuszczającej dom pomocy społecznej, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy albo specjalny ośrodek wychowawczy, w przypadku gdy osoba ta jest zdolna do samodzielnej egzystencji.
Pomoc ta przysługuje również osobie opuszczającej dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, jeżeli bezpośrednio przed przyjęciem do takiego domu przebywała co najmniej rok w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, w domu pomocy społecznej, w schronisku dla nieletnich, w zakładzie poprawczym, w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, w specjalnym ośrodku wychowawczym, w młodzieżowym ośrodku socjoterapii zapewniającym całodobową opiekę albo w młodzieżowym ośrodku wychowawczym

Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki przysługuje osobie:

  1. której dochód nie przekracza 200% kwoty kryterium dochodowego na osobę samotnie gospodarującą;
  2. w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza 200% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie;
    Wysokość pomocy pieniężnej ustalana jest od kwoty podstawy, która obecnie wynosi 1763 zł.
    Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki przysługuje w wysokości 30% podstawy.

2. Pomoc na usamodzielnienie

Jednorazową pomoc pieniężną na usamodzielnienie, w przypadku gdy osoba usamodzielniana kontynuuje naukę, wypłaca się po ukończeniu nauki. W uzasadnionych przypadkach starosta może wypłacić pomoc pieniężną na usamodzielnienie w trakcie trwania nauki.
Warunkiem przyznania pomocy jest pisemna deklaracja osoby usamodzielnianej zawarta w indywidualnym programie usamodzielnienia, że pomoc ta zostanie przeznaczona na zaspokojenie ważnej, życiowej potrzeby osoby usamodzielnianej, w szczególności na: polepszenie warunków mieszkaniowych, stworzenie warunków do działalności zarobkowej, w tym podniesienie kwalifikacji zawodowych, pokrycie wydatków związanych z nauką innych niż na kontynuację nauki.
Pomoc pieniężna na usamodzielnienie przysługuje osobie, która przebywała w domu pomocy społecznej, schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, specjalnym ośrodku wychowawczym, młodzieżowym ośrodku socjoterapii zapewniającym całodobową opiekę albo młodzieżowym ośrodku wychowawczym co najmniej rok. Pomoc ta przysługuje osobie usamodzielnianej opuszczającej dom pomocy społecznej, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy albo specjalny ośrodek wychowawczy, w przypadku gdy osoba ta jest zdolna do samodzielnej egzystencji.

Pomoc pieniężna na usamodzielnienie przysługuje osobie:

  1. Której dochód nie przekracza 200% kwoty kryterium dochodowego na osobę samotnie gospodarującą;
  2. W rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza 200% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie;

Wysokość pomocy pieniężnej na usamodzielnienie dla osoby usamodzielnianej opuszczającej dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży reguluje Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 3 sierpnia 2012 r. w sprawie udzielania pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie.

Wysokość pomocy pieniężnej na usamodzielnienie dla osoby usamodzielnianej opuszczającej młodzieżowy ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii zapewniający całodobową opiekę, zakład poprawczy, schronisko dla nieletnich, specjalny ośrodek wychowawczy specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy reguluje Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 3 sierpnia 2012 r. w sprawie udzielania pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie.

Do okresów pobytu wlicza się wszystkie okresy, w ciągu których osoba usamodzielniana przebywała w innej rodzinie zastępczej, placówce opiekuńczo-wychowawczej typu interwencyjnego, rodzinnego i socjalizacyjnego, domu pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, zakładzie poprawczym, schronisku dla nieletnich, młodzieżowym ośrodku socjoterapii zapewniającym całodobową opiekę, specjalnym ośrodku wychowawczym, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym lub młodzieżowym ośrodku wychowawczym.

Pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej

Osoba usamodzielniana pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej może przeznaczyć na:

  • materiały niezbędne do przeprowadzenia remontu i wyposażenia mieszkania,
  • niezbędne urządzenia domowe,
  • pomoce naukowe,
  • sprzęt rehabilitacyjny, sprzęt, który może służyć do podjęcia zatrudnienia .

Wysokość pomocy na zagospodarowanie ustala się, zgodnie z Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 3 sierpnia 2012 r. w sprawie udzielania pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie.

Pomoc ww. przysługuje osobie usamodzielnianej, w przypadku gdy skierowanie do domu pomocy społecznej, specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego, specjalnego ośrodka wychowawczego albo młodzieżowego ośrodka socjoterapii zapewniającego całodobową opiekę nastąpiło na podstawie orzeczenia sądu.

Pomoc, o której mowa udzielana jest w trybie postępowania administracyjnego, zakończonego wydaniem decyzji administracyjnej, w toku którego niezbędne jest ustalenie w drodze wywiadu środowiskowego sytuacji wychowanka.

Warunki przyznania pomocy:

  1. wskazanie przez osobę usamodzielnianą, co najmniej na dwa miesiące przed osiągnięciem przez nią pełnoletności, danych osobowych osoby, która podejmuje się pełnienia funkcji opiekuna usamodzielnienia oraz przedstawienie pisemnej zgody tej osoby,
    2. opracowanie, wspólnie z opiekunem usamodzielnienia, co najmniej na miesiąc przed osiągnięciem pełnoletności, indywidualnego programu usamodzielnienia, zobowiązanie się przez osobę usamodzielnianą do jego realizacji i zatwierdzenie go przez Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie i Ochrony Zdrowia w Dzierżoniowie;

Kto udziela pomocy?

Pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki udziela starosta powiatu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby usamodzielnianej przed skierowaniem do domu pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, specjalny ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii zapewniający całodobową opiekę i młodzieżowy ośrodek wychowawczy.

Pomocy na zagospodarowanie w formie rzeczowej udziela starosta właściwy ze względu na miejsce osiedlenia się osoby usamodzielnianej.